Миний цаг

Шонхор хамгийн хурдан жигүүртэн

Хуурай газарт чита төрлийн ирвэс богино зайд саадгvй тvрvvлнэ. Булчинлаг ч туранхай эл амьтан тун шаламгай. Цагт 112 км газрыг ажралгүй туулж чаддаг байна.  Харин агаарт хамгийн их хурд үзүүлдэг нь шонхор шувуу юм. 55-270 миль/цагийн хурдтай нисдэгээрээ хамгийн хурданд тооцогддог юм байна. Усны ертөнцөд далбаат загас хурдны аварга бөгөөд 68 миль/цаг хvртэл хурдлана. 2006 онд Калифорнийн Беркелийн их сургуулийн биологич Шейла Патек том эрvvт шоргоолжийг амьтны ертөнцийн хамгийн хурдан идэштэн болохыг тогтоожээ. Уг шоргоолж 145 миль/цагийн хурдаар олз руугаа дайрдаг байна.

Шоргоолж хаана ус байгааг андахгүй мэднэ

Казахстаны Семирекийн нутагт амьдардаг нэг төрлийн шоргоолж аагим халуун цөл нутагт ч гvний усны эх ундаргыг олж чаддаг увидастай гэнэ. Зөвхөн ургамлын vрээр хооллодог учир биологичид тvvнийг тариа хураагч шоргоолж гэж нэрлэх нь бий. Зургаан хөлтэй уг шороолж хооллохынхоо өмнө ургамлын vрээ дэвтээдэг. Тиймээс шоргоолжнууд хvнсний нөөцөө газар доорх усны эх булгийн ойролцоо хадгалдаг байна. Газрыг 40-50 метр гvн нvхэлж байж сая усандаа хvрдэг шоргоолжны vvрээр баримжаалж нутгийнхан худаг гаргадаг ажээ.

Мэлхий жижгэрч байна

Цаг уурын дулаарал болон ой хөвчийн хэмжээ багасч байгаа зэргээс шалтгаалан мэлхийний биеийн хэмжээ жижгэрч байгааг Пуэрто Рикогийн их сургуулийн эрдэмтэд тогтоосон байна. Тус арлын хойд хэсгээр нутагладаг хоёр төрлийн мэлхийнд хийсэн судалгаагаар навчит ойн хэмжээ нь 20 хувиар багассан орчинд амьдарч буй мэлхий уугуул нутаг нь сvйдээгvй орчинд амьдардаг мэлхийнээс 5-10 хувиар жижгэрсэн гэсэн дүгнэлт хийжээ. Гэхдээ судлаачид уг хоёр нутагтны биеийн хэмжээ жижгэрч байгаа нь чухам сайн, муу алин болохыг хараахан тогтоогоогvй байна. Жижиг биетнvvд биеэ хамгаалах, гамшгаас зугтах зэрэг давуу талтай ч давжаарсан шалтгаан нь нэгэнт байгалийнх биш учир сөрөг vр дагавартай байж мэднэ гэж эрдэмтэд тvгшиж байна. Дээрх судалгааг хийсэн эрдэмтэд Пуэрто Рикогийн зэргэлдээх арлууд болон хоёр Америкийн эх газарт ажиглалт, судалгаагаа vргэлжлvvлэхээр зэхжээ.

Тагтаа үйлдлээ дүгнэж чаддаг

Японы Кейо их сургуулийн профессор Сигэру Ватанабэгийн ахалсан багийнхан Columbia livia тагтаанууд аливаа vйлдлийг vнэлж цэгнэж чаддаг болохыг тогтоожээ. “Animal Cognition” сэтгvvлд нийтэлснээр хvн, халим, заан ийм чадвартай байдаг бөгөөд эдгээр амьтад гэрэл зурган дээрх хvмvvсийн царай зvс болон янз бvрийн зураачдын зургийг ялгах чадвартай байдаг байна. Тиймээс биологичид эл судалгааг гvнзгийрvvлэн таван тагтааг сонгон авч гурван видео бичлэг vзvvлжээ. Эхнийх нь тагтаануудын тухайн байдлыг /толинд өөрийгөө харж байгаа шиг/ тусгасан бол хоёр дахь нь нэлээн хэдэн минутын өмнөх vйлдлийг нь, гурав дахь нь туршилт болохоос хэдэн цагийн өмнө авсан бичлэг байв. Судалгаа хоёр vе шаттай явагдаж тагтаанууд бичлэг дээрх анхны бөгөөд сvvлийн vйлдлvvдээ төвөггvй санаж байсан нь эрдэмтдийг гайхшруулжээ. Судалгааны vр дvнд тагтаа 5-7 минут хvртэлх vйлдлийг эргэн санах чадвартай нь батлагдсан аж.

Наймаалж зургаан гар, хоёр хөлтэй

Наймаалжийн найман тэмтрvvлийн зургаа нь гар, хоёр нь хөлний vvрэг гvйцэтгэдэг болохыг биологичид тогтоожээ. Европын 16 далайд хоёр мянган ажиглалт хийсний дvнд эрдэмтэд ийм дүгнэлт хийжээ. Наймаалжнууд хос гурван тэмтрvvлээрээ янз бvрийн биетийг барихад ашигладаг аж. Наймаалжийн урд зургаан тэмтрvvл гарын vvрэг гvйцэтгэдэг бол арын хоёр нь хөлний vvрэгтэй гэж хэлж болно. Наймаалжинд зvvн болон баруун гэсэн ойлголт байхгvйгээрээ хvн болон бусад амьтдаас ялгаатай. Энэ нь тvvнд харааны хувьд асуудал vvсгэдэг байж магадгvй гэж эрдэмтэд vздэг.

Хамгийн жижиг могой

Хамгийн уртдаа 10 см-ээс хэтэрдэггvй утсан могойн нэн ховор төрлийн шинэ зvйлийг Карибын тэнгист орших Барбадосоос нээжээ. Судалгааны багийн ахлагч Пенсильваны их сургуулийн биологич Блэйр Хежес өмнө нь мэлхий, гvрвэлийн төрлийн хамгийн бяцхан зvйлийг нээснээрээ алдаршсан хүн юм. Дэлхийн хамгийн жижиг могой Барбадос арлын зvvн хэсэгт буюу өтгөн ой ширэнгэтэй бvсээр нутагладаг аж. Дэлхийн уур амьсгалын дулаарлын хамгийн эхний хохирогчид нь энэ төрлийн утсан могой гэж судалгааны багийхан үзэж байгаа юм. Хамгийн жижиг могойг өмнө нь олж илрvvлээд байсан ч нарийвчлан судалж, шинжлэх ухааны хуудсанд vлдэх замыг нь нээж байгаагийн хувьд Б.Хежесийн судалгаа онцлог юм. Тэрбээр бяцхан утсан могойн идэш тэжээл, нөхөн vржихvйг судлах ажлаа эхлээд байна.